Meisseto(-de-paret)
Cymbalaria muralis
Plantaginaceae
Autre noum : ?.
Noms en français : Ruine de Rome, Cymbalaire des murs.
Descripcioun :Poulido planto de paret di fueio en formo de cor. Fai de flour vióuleto em’uno taco aranjado dessubre. Vèn d’Itàli (siècle XVen) pèr èstre plantado dins lis ort. Pamens èi desempièi la fin dóu siècle XIXen que s’èi mai espandido.
Usanço :A passa tèms, se fasié de tisano emé li flour coume diureti e contro lou mau-de-terro (escourbut). Li fueio soun vertuouso pèr ajuda contro li saunamen e pèr sóuda li plago.
Port : Erbo
Taio : Pancaro entresigna
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Pancaro entresigna
Cicle bioulougico : Pancaro entresigna
Gènre : Cymbalaria
Famiho : Plantaginaceae
Coulour de la flour :
Vióuleto
Petalo : irreguliero
Ø (o loungour) flour : Pancaro entresigna
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Liò : Paret
Estànci :
Pancaro entresigna
Couroulougi :
Pancaro entresigna
Ref. sc. : Cymbalaria muralis P.Gaertn., B.Mey. & Scherb., 1800
Coutello(-pudènto)
Iris foetidissima
Iridaceae
Noms en français : Iris fétide, Iris gigot.
Descripcioun :Aquesto coutello trachis en mato dins li relarg fres, souvènt proche d'aigo. Fai de flour pas trop grando en raport emé sa taio e la de si fueio (tambèn larjo fin qu'à 4 cm). Fai de poulìdi grano coulour d'arange que se vèson de tèms en ivèr, alor que la flourido èi pulèu courteto.
Usanço :La coutello-pudènto, coume tóuti li planto de sa famiho, èi di proun empouisounanto. Soun pulèu li bèsti que, de cop que i'a, s'empouisounon emé lou fen seca. Caup d'alcalouïde dangeirous que dounon de fouiro sanguinouso. De la touca pòu faire de dermatito.
Port : Grando erbo
Taio : 50 à 80 cm
Fueio : costo paralèlo
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Iris
Famiho : Iridaceae
Ordre : Aspargales
Coulour de la flour :
Vióuleto
Petalo : 6
Ø (o loungour) flour : 5 à 6 cm
Flourido : Printems
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 700 m
Aparado : Noun
Mai à juliet
Liò : Bos fres
- Ribiero
- Baragno
- Órle de bos
Estànci : Termoumediterran à Coulinen
Couroulougi : Mediterrano-Atlantico
Ref. sc. : Iris foetidissima L., 1753